Page 407 - SİNCAN TARİH VE KÜLTÜR ATLASI
P. 407
leri, neşredildikleri dönem içerisinde vilayet idari teşkilatında meydana
gelen gelişmelerin takip edilmesi bakımından önemli birer kaynaktır.
Bunlarda vilayete bağlı sancak ve kazalardaki müslüman ve gayrimüslim
okulları, idarecileriyle öğretmen ve öğrenci sayıları hakkında bilgilerin
yanı sıra bazı okulların resimlerine de yer verilmiştir. Diyarbekir, Kon-
ya, Bolu, Hudâvendigâr (Bursa), Manastır ve Selânik sâlnâmeleri tarihî
ve coğrafi bilgiler bakımından zengin bir muhtevaya sahiptir. Uzun süre
neşrine devam edilmiş vilayet sâlnâmelerinde vilayetlerdeki su, gaz, de-
miryolu ve tramvay şirketleri, vilayet dahilindeki cami, medrese, tekke,
imaret, kahvehane, hamam, han, hastahane, bedesten gibi yapılar, ticari
müesseseler, fuarlar, ziraî üretim ve hayvancılık, tarım arazileri, postaha-
neler ve telgraf merkezleri gibi vilayetin iktisadî ve ticari durumuna dair
önemli bilgiler ve istatistikler bulunur. Nüfusun sancak ve kazalara göre
dağılımının yanı sıra cinsiyet ve milletlere göre taksimi de gösterilmiştir.
Erken tarihli vilayet sâlnâmelerinde takvimlere dair açıklamalarla o
yılın takvimi ve bazı coğrafya bilgilerine yer verilmiş, bunu padişahların
doğum, tahta çıkış ve ölüm günlerinin bulunduğu bir saltanat kronolojisi
takip etmiştir. Yazışmalarda kullanılacak resmî hitaplar ve teşrifat sırala-
masının da yer aldığı bazı örneklerde vilayette görev yapmış valilerle ku-
mandanların adlarını ve görev sürelerini gösteren listeleri bulmak müm-
kündür. 112
Ankara Vilayeti Sâlnâmeleri
Ankara Vilayeti Sâlnâmelerinde Ankara Vilayeti’nin idari merkezi An-
kara’dır. Ankara, Kayseri, Kırşehri (Kırşehir), Yozgad ve Çorum sancakları
Ankara Vilayeti’ne bağlıdır. 13 adet Ankara Vilayet sâlnâmesi mevcuttur.
Bu sâlnâmelerin yılları ve bulunduğu kütüphaneler şunlardır:
1. Sâlnâme-i Vilayeti Ankara 1288, AMK Arkeoloji Müzeleri Kütüpha-
nesi, No: 1677.
2. Sâlnâme-i Vilayet-i Ankara 1289, AMK Arkeoloji Müzeleri Kütüpha-
nesi, AESLN001.
3. Sâlnâme-i Vilayet-i Ankara 1290, Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi,
27736, AII/2177.
4. Sâlnâme-i Vilayet-i Ankara 1291, İstanbul Belediye Kütüphanesi,
No: 4767, 2/4.
5. Sâlnâme-i Vilayet-i Ankara 1293, Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı
Kütüphanesi, No: 582.
6. Sâlnâme-i Vilayet-i Ankara 1295, Millet Genel Kütüphanesi, Kısım:
A. E. Sâlnâme, Eski Kayıt No: 5, Yeni Kayıt No: 1 Tasnif No: CD 7137.
7. Sâlnâme-i Vilayet-i Ankara 1299, Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı
Kütüphanesi, No: 4687.
391