Page 640 - SİNCAN TARİH VE KÜLTÜR ATLASI

İLYAKUT

Osmanlı tahrir ve evkâf defterlerinde “İl-yâkût”, “İl-yâgûd”, “Albagud”
imlâsıyla yazılan İlyakut; Ankara-Ayaş karayolu yakınında, Mülk, Akçaö-
ren, Odan (Avdan) Çiftliği ve Çoğlu mahalleleriyle komşudur. İlçe merke-
zine 16 km uzaklıktadır.

Yakut, Arapça kökenli bir kelimedir. Erkek ismi ve değerli bir süs taşı-
nın adıdır. Ayrıca Sibirya’nın doğusunda yaşayan Türk kökenli bir boya
mensup olanlara da “Yakut” denmektedir. Yakutlar, Türkler’in en eski boy-
larından biri olup kendilerine “Saha” adını vermektedirler. XVII. yüzyıl-
dan beri Rus ve Avrupa literatüründe Yakutlar diye anılmakta, dolayısıy-
la onların yaşadığı bölgeye Yakutistan (Yakutya) denilmektedir. Ruslar’ın
Sahalar için kullandığı Yakut adı Tunguzlar’ın onlara verdiği Yako adının
+t ekiyle yapılmış çoğul halidir. Günümüzde burası Rusya Federasyonu
içinde özerk bir cumhuriyettir. Yakutlar’ın Saha Türkçesi, Türkiye Türk-
çesi’nden ve diğer Türk lehçelerinden çok farklıdır. Yakutistan’da genel
olarak Hristiyan (Ortodoks) ve Şamanizm yaygındır.

Erzurum’da XIV. yüzyılın başında Hoca Yâkut tarafından inşa edilen
İlhanlı devri “Yakutiye Medresesi” bulunmaktadır.
624