Page 86 - SİNCAN TARİH VE KÜLTÜR ATLASI

4. ROMA DÖNEMİ

Romalı Konsül Manlius Vulso, M.Ö. 189 yılında Ankara yakınlarında
Galatları yenerek, Galatya (Galatıa)’yı Roma topraklarına katarak Berga-
ma Krallığı’na bağlamıştır. M.Ö. 168 yılında Galatlar ile Bergamalıların sa-
vaşları sonucunda şehir Tektosogların kontrolüne girmiştir. Ankara, M.Ö.
25 yılında Augustus tarafından Roma eyaleti haline getirilen “Galatıa”nın
başşehri olmuştur. Ankara şehri, Galatya’nın başşehri olduktan sonra,
Roma ile olan iyi ilişkiler sonucunda gelişmiş ve hisar dışında yeni ma-
halleler kurulmuştur.

Augustus zamanında yapılan tapınaktaki “Momentum Ancyranum”
(Yazıtlar Kraliçesi) olarak adlandırılan Augustus vasiyetnamesi, Anka-
ra’nın Roma döneminde ne kadar önemli bir şehir olduğunu ortaya koy-
maktadır. Romalı tarihçi Livy, Ankara’nın yüz bin kişilik nüfusu, askerî,
dinî ve sivil mimarlık yapılarıyla görkemli bir imparatorluk şehri olduğu-
nu yazmıştır.

Roma İmparatoru Hadrianus döneminin sonunda Ankara, “füle” adı
verilen ve şehir halkını sınıflara ayıran on iki kısımdan meydan gelmiş-
tir. Daha sonraki yıllarda stratejik ve lojistik öneme sahip bir merkez olan
Ankara, “metropolis” olmuştur. Üçüncü yüzyılda İmparator Caracalla,
kalenin surları ile bugünkü Roma Hamamı denilen hamamı yaptırmış-
tır. Elma Dağı yamaçlarından bu hamama taş künklerle su getirilmiştir.
Hristiyanlığın yayılmasıyla Ankara önemli dinî bir merkez olmuş ve “pis-
koposlar meclisi” şehirde iki kez toplanmış, önemli kararlar alınmıştır.
İmparator Julianus, Ankara’ya gelmiş ve imparator adına Ulus-Hükümet
Meydanı’nda bulunan Julien Anıtı dikilmiştir.

Bu dönemde Ankara şehir merkezinde sayısız anıt eser yapılmıştır.
Agora, Amfitiyatro, Augustus Tapınağı, Buleiterion (şehir meclisi), Direkli
Yol, Gymnasion (plaistra), Hamam, Hipodrom, Julianus Sütunu, Roma Ti-
yatrosu, Zeus Tapınağı ve Zeus Taenos Mabedi gibi yapı ve anıtlardır.

Askerî, idari ve ticari nedenlerle çok sayıda yol yapan Romalılar, geniş
bir ulaşım ağı kurmuşlardır. Roma yollarının tarihi, diktikleri mil taşla-
rından öğrenilmektedir. Bacı ve İlyakut mahallelerinde mil taşı bulun-
muştur. Romalıların, komşularına yaptığı askeri seferler “Ankyra” (Anka-
ra)dan başlamıştır.
70