Page 117 - SİNCAN TARİH VE KÜLTÜR ATLASI

EMEVİLER’İN ANADOLU AKINLARI

Yedinci yüzyıldan itibaren Bizans’ın önemli bir şehri olan Ankara, İs-
lâm ordularının akınlarına uğramıştır. Bu akınları durdurmak için Anka-
ra, büyük bir kumandanlık merkezi haline gelmiş ve “comitetenses” ün-
vanlı askerî komutan Ankara’da oturmuştur. Anadolu’dan alınan vergiler
Ankara’da toplanmıştır. Bizans İmparatoru Herakleios, İran’lı Sasaniler
karşısında büyük başarılar kazanmasına rağmen İslâm ordularının Bi-
zans topraklarındaki ilerlemesini önleyememiştir.

İslâm orduları 624 yılında Bedir Savaşı’nı kazanmış, Bizans’ın savaşçı
ordularını “Ecnâdeyn” ve “Yermük” savaşlarında ağır yenilgiye uğratmış-
tır. Suriye ve Filistin Bizans’ın elinden çıkmış, birkaç yıl sonra da bütün
“el-Cezîre” bölgesi ve Mısır’ın önemli bir kısmı İslâm orduları tarafından
fethedilmiştir. Anadolu’da Kayseri, Nevşehir ve Niğde bölgesi İslâm mü-
cahitlerinin hücumuna uğramıştır. Emeviler döneminde Anadolu içlerine
yapılan akınlar hız kazanmış ve Bizans orduları ağır darbeler almıştır. 663
yılından itibaren her yıl İslâm orduları tarafından Anadolu içlerine yıldır-
ma amaçlı akınlar yapılmıştır.

664 yılında Abdurrahman b. Halid b. Velid komutasında bir ordu kısa
bir süre Ankara’yı işgal etmiştir. Ayrıca Büsr b. Ebi Ertat, Malik b. Ubey-
dullah ve Malik Hubeyre gibi komutanlar, Ankara şehrini muhasara edip,
şehri kısa süreli olarak ele geçirmişlerdir. 668 yılında Sufyan b. Avf el-Ez-
di başkomutanlığında bir ordu, Ankara üzerinden İstanbul’un fethi için
Anadolu’dan geçerek, Kadıköy’e kadar ilermiş, ertesi yıl yeni gelen takvi-
ye kuvvetlerle İstanbul Boğazı geçilerek İstanbul kuşatılmıştır. Bütün yaz
devam eden kuşatma sonbaharda kaldırılmışrtır. Sahabenin büyüklerin-
den Hazreti Ebû Eyyûb el-Ensârî (r.a) ilerlemiş yaşına rağmen bu sefere
katılmış ve kuşatma sırasında vefat etmiştir. Günümüzdeki Eyüb semtine
defnedilmiştir.

693 yılında Muhammed b. Mervan, Sivas yakınlarında büyük bir Bi-
zans ordusunu mağlup eder. İmparator II. Justinianos’un İslâm ordula-
rına karşı savaşmak üzere yerleştirdiği Slavlar, Müslümanlar tarafına
geçer. Halife I. Velid b. Abdülmelik zamanında Mesleme b. Abdülmelik ta-
rafından 707-712 yılları arasında Anadolu içlerine yoğun akınlar yapılır.

Emevî Halifesi Abdülmelik b. Mervân’ın oğlu Mesleme b. Abdülmelik
711 yılında Malatya civarında bulunan üç kaleyi kontrol altına almış, bir
yıl sonra Abbas b. Velid Antakya ve Tarsus’u kuşatır ve teslim almıştır.
Mesleme b. Abdülmelik Amasya’yı, halifenin oğlu Abbas da Ereğli ve civa-
rını kontrol altına almıştır. 36
101