Page 720 - SİNCAN TARİH VE KÜLTÜR ATLASI

YENİKENT

Eski adı “İstanos”, “İstanoz”, “Büyük İstanos” olan yerleşme, Ankara il
coğrafyasının kadîm yerleşmelerindendi. Ova Çayı’nın geçtiği Zir vadisin-
de bulunuyordu. İstanos, XVIII. yüzyılın sonlarında “Zîr” adını alır ve Aşa-
ğı Kasaba anlamına gelen “Kasaba-i Süfla” ve “Kasaba-i Zîr”in, daha sonra
Zîr kazâsı ve nahiyesinin idari merkezi olmuştur.

Antik Çağlardan itibaren iskân gören Zir vadisinde, jeolojik iri dikitler
ve insan eliyle yapılmış Zincirlikaya kaya mağaraları bulunmaktadır. Bi-
zans döneminde bölgenin yerli halklarından olan Ermeni aileler, Anadolu
Selçuklu Devleti’nin tebaası olmuş, Ankara şehri ve taşrasında yaşama-
ya devam etmişlerdir. Osmanlı döneminde gayrimüslimlerden “ispence”
vergisi alınmıştır. Evli hâne sahibi gayrimüslim erkekler 25 akçe, dul ka-
dınlar ise 6 akçe ispence vermekteydiler. Fâtih Kanunnâmesi’ne göre her
evli gayrimüslimden 25 akçe ispence alınacağı, ayrıca yanında bulunan
yetişkin erkek evlâdından aynı miktarın talep edileceği, çiftliği olmayan
dul kadınların ise 6 akçe vereceği belirtilmiştir. Bir gayri müslim İslâm’ı
kabul ederse bu vergi yerine meblağı daha düşük olan “bennâk” resmi
ödemekle yükümlü olurdu.
704