Page 722 - SİNCAN TARİH VE KÜLTÜR ATLASI

Ova Çayı ve Zîr kasabasından

Ankara paşasının subaşılığı hükmünde 150 akçe nahiye kazalarından
Murtatova (Murtazâ-abâd) nahiyesi hududunda iki tarafı göklere çık-
mış daracık derenin kenarında bin haneli, bağsız ve bahçesiz, camili,
hamamı ve küçük sultan çarşılı bakımlı bir kasabadır. İçinden (Ova
Çayı) nehri akar. Bu kasabanın iki başında büyük kapıları var imiş.
Sultan III. Mehmed zamanında Celâli Karayazıcı, kapıları söküp şehri
yağmalamış. Eğer o kapılar tamir olunsa bu kasabaya bir taraftan za-
fer mümkün değildir. Zira iki tarafı Samanyolu gibi göklere baş uzat-
mış, şahin, zağanos ve miskî kartal yuvaları, yalçın sipsivri kızıl ve
sarı uçurum kayalardır ki insan bakmaya cür’et edemez. Van, Şebin
Karahisarı ve Mardin Kalesi kayaları gibi heybetli, tehlikeli ve ibret
verici kayalardır. Kimi Bîsütun Dağı gibi altı boştur, kimi ejderha gibi
yukarıdan aşağı süzülmüş, kimi arslan görünüşlü, kimi fil cüssesi gibi
türlü türlü acaip yapılı kayalardır.
Bu kasabanın ekseriyyâ reayaları Ermenilerdir. “Bin adet sof (yün) ve
muhayyer (hareli kumaş) işlenir tezgâh vardır” derler ama dere içi ol-
duğundan havası gayet sıcaktır. Lâkin hoş muhayyeri olur, beğenilir ve
Ermeni kızları meşhurdur. Ve öyle mağaraları var ki içinde biner adet at
bağlansa rahatlıkla sığar. Eski zamanlardan kalma, bir yalçın kaya üze-
rinde harabe kaleciği vardır. Tanrı’nın hikmeti bu şehre girdiğimiz gün
insan deryası toplanmış. Meğer ip canbazlarının gösterileri var imiş.
706