Page 721 - SİNCAN TARİH VE KÜLTÜR ATLASI

Zir (İstanos) kasabası (Foto: Cambridge Digital Library)

Fatih döneminde yazılan 1463 yılı Ankara Sancağı tahririnde Mürted
Ova nahiyesine bağlı ve geliri Padişah hassı olan İstanos’un yıllık vergi
geliri, Güdül ve Kesanoz (Yeşilöz-Güdül) köyleriyle birlikte yazılmıştır. İs-
tanos’da 146 hane vergi mükellefi kayıtlıdır (MAD.d.9, vr. 39).

1521 yılı Ankara Sancağı Evkâf Defteri’nde Erkeksu, İstanos, Bilvirân/
Belvirân, Karkın ve Avdan (Odan) köylerinin yıllık vergi hasılı, Sultan II.
Bâyezid’in Amasya’da yaptırdığı külliyeye vakfedilmiştir. Murtâza-abâd
kazâsına bağlı İstanos’daki 229 hânenin tamamı Hristiyandır. Takriben
1.145 nüfuslu ve yıllık vergi hasılı 21.979 akçedir. Müslüman olarak sade-
ce Ahmed b. Abdullah yazılmıştır (MC.d.116-5, vr. 128-130).
İstanos, 1530 yılında 1 Müslüman ve 229 Hristiyan hanesi, 80 mücerred
(bekar erkek) bulunan yaklaşık 1.230 nüfuslu büyük bir yerleşmedir. Bac-ı
bâzâr (pazar vergisi) dahil yıllık vergi hasılı 21.979 akçe ve Sultan II. Bâye-
zid’in Amasya’daki Cami ve İmâreti vakfıdır.

Sultan II. Selim Han döneminde ve 1571 yılında Murtazâ-abâd nahi-
yesine bağlı İstanos, Sultan II. Bâyezid Han’ın Amasya’da bulunan imaret
ve medresesinin vakfıdır. 243 Hristiyan hane ve yıllık vergi hasılı 21.979
akçedir (TT.d.EVKÂF.558, vr. 98-99).

1648 yılında seyyâh-ı âlem Evliya Çelebi, Erkeksu köyünden Büyük İs-
tanos Kasabası’na gelir. Seyahatnâmesi’nde İstanos kasabasınaı anlatır:
705