Page 123 - SİNCAN TARİH VE KÜLTÜR ATLASI

Malazgirt Meydan Muharebesi

Bizans İmparatoru Romanos Diogenes, Selçukluları tamamen yok et-
mek amacıyla Ayasofya Kilisesi’nde düzenlenen büyük bir tören sonra-
sı 13 Mart 1071’de sefere çıktı. 200.000 kişilik Bizans ordusunda Balkan-
lar’daki Peçenek, Uz, Kıpçak ve Hazar Türkleri ile İslav, Alman, Bulgar,
Frank, Ermeni ve Gürcüler bulunmaktadır.

Sultan Alparslan’ın ordusu ise 50.000 kişiden ibarettir. Alparslan’ın
beraberinde Gevherâyin, Afşin, Savtegin, Sunduk ve Ay Tegin gibi Anado-
lu’yu ve Bizanslılar’ı iyi tanıyan tecrübeli akıncı beyleriyle Artuk, Tutak,
Dânişmend, Saltuk, Mengücük, Çavlı, Çavuldur ve Porsuk gibi Selçuklu
Devleti’nin en değerli emîrleri bulunmaktadır.
Ahlat-Malazgirt arasındaki Rahve Ovası’nda karargâhını kuran Sultan
Alparslan bir kısım askerini tepelere yerleştirip ovayı kontrolü altına aldı
(24 Ağustos 1071). Abbâsî Halifesi Kâim-Biemrillâh da o sıralarda bütün
İslâm dünyasının yakından ilgilendiği Malazgirt Muharebesi’nin Sultan
Alparslan tarafından kazanılması hususunda bir dua metni hazırlatarak
cuma namazında bütün İslâm ülkelerindeki minberlerden okutulmasını
emretmiştir. Sultan Alparslan, Cuma namazını kıldıktan sonra “Ölürsem
kefenim olsun” dediği beyaz bir elbiseyle askerin karşısına çıktı ve şöyle
dedi (26 Ağustos 1071):
“Ben, müslümanların camilerde bizim için dua etmekte oldukları bu
saatlerde düşmanın üzerine atılmak istiyorum. Galip gelirsek arzu etti-
ğimiz sonuç gerçekleşmiş olur, yenilirsek şehid olarak cennete gideriz.
Bugün burada ne emreden bir sultan ne de emir alan bir asker var; ben
de içinizden biri olarak sizinle birlikte savaşacağım; benimle gelmek
isteyenler peşime düşsünler, istemeyenler serbestçe geri dönebilirler.”

Sultan Alparslan bu ünlü konuşmasının ardından ilk hücumu baş-
lattı. Şiddetle saldırıya geçen hassa askerleri birkaç saat içerisinde, Al-
parslan’ın bizzat yönettiği sahte ric‘at harekâtı ile başlarında Romanos
Diogenes’in bulunduğu Bizans merkez kuvvetlerini peşlerine düşürerek
pusudaki birliklerin önüne çekmeyi başardılar. Pusudaki Selçuklu atlıları
taarruza geçtikleri sırada Alparslan da çekilmekte olan kendi kuvvetle-
rini geri çevirerek hücuma kaldırdı. İmparator hatasını anladığında artık
çok geç kalmıştı. Romanos Diogenes sol kanattan yardım istediyse de pu-
sudan çıkmış bulunan Selçuklu atlıları buna engel oldular. Öte yandan
sağ kanat kuvvetlerinin çoğunluğunu teşkil eden Türk kökenli askerler
başlarında Tamış adlı beyleri olduğu halde Selçuklu tarafına geçtiler ve
bu olay ordunun dağılmasına sebep oldu. Bu durum karşısında impara-
tor askerlerini geriye çekip karargâhın arkasında toparlanmak istediyse
107