Page 270 - SİNCAN TARİH VE KÜLTÜR ATLASI

15. ŞİMENDİFER HATTI (DEMİRYOLU HATTI)

Sultan Abdülhamid Hân-ı Sâni, hâkimiyetinde bulunan şehirleri ve
İslâm dünyası ile bağlarını güçlendirmek için 1872 yılında İstanbul’u Bağ-
dat’a bağlayacak büyük bir demiryolu hattının inşaatını başlatmıştır. Bu
projenin ilk kısmı olarak 1872’de başlanan Haydarpaşa-İzmit hattı kısa
zamanda tamamlanmış, bu hattın daha ileriye götürülmesi işine, devle-
tin içinde bulunduğu mali zorluklar yüzünden 1888 yılına kadar ara veril-
miştir. Abdülhamid Han, Almanya’dan aldığı mali destekle, 1888 yılında
Haydarpaşa-İzmit demiryolu hattını Ankara’ya kadar uzatmaya teşebbüs
etmiş, 24 Ekim’de 92 kilometrelik mevcut Haydarpaşa-İzmit hattının An-
kara’ya kadar uzatılmasına dair sözleşme imzalanmış, 4 Mart 1889’da
“Anadolu Demiryolları Şirketi” (Société du Chemin de fer Ottoman d’Ana-
tolie) resmen kurulmuştur.

Demiryolu projesinin çalışmaları sürerken Ankaralılar, Vilayete yaz-
dıkları toplu dilekçede, şimendiferin Ankara’dan geçmesi için gerekirse
demiryolu inşaatında çalışacaklarını bildirmişlerdir. Şehirdeki ticareti
elinde tutan eşraftan köylerdeki çiftçiye kadar hemen tüm Ankaralının
demiryolu konusuna ısrarlı olması, yöneticileri de harekete geçirmiştir.
Çiftçinin zahireyi tüccara zamanında teslim edememesi, tüccarınsa ma-
lını nakledememesi şehirdeki ticareti olumsuz etkileyince “muteberân”
(şehrin ileri gelenleri), padişaha sunulmak üzere valiye bir dilekçe verir.
Bunun üzerine Dahiliye Vekâleti’ne bir yazı yazan vali, demiryolunun An-
kara için ne kadar önemli olduğunu anlatarak “köyleri dolaşırken ahalinin
sorgusuz sualsiz şimendifer için çalışmaya hazır olduklarını” gözlemledi-
ğini, müstesnalar çıktıktan sonra 163.811 kişinin şose yolların yapımın-
da olduğu gibi mükellef kaydedilebileceğini, böyle olursa, en işsiz dönem
olan Mayıs ayında yirmi gün çalıştırıldıkları takdirde üç yılda, Ankara’da-
ki demiryolu hattının bitirilebileceğini, zaten hat boyunca tünel açmayı
gerektirecek dağ ve engel olmadığını, travers olarak kullanılacak ağaçla-
rınsa en azından yarısının vilayet ormanlarından kesilerek naklinin ya-
pılabileceğini belirtmiştir.

Eskişehir-Ankara demiryolu hattı 1892 yılında tamamlanmıştır. An-
kara Garı’na gelene kadar Sazılar, Beylikköprü, Polatlı, Malıköy ve Sincan-
köy ara istasyonları inşa edilmiştir. Malıköy, Sincan ve Ankara tren istas-
yonları 19 Kanun-i evvel 1308 / 31 Aralık 1892 tarihinde hizmete girmiştir
(Salnâme Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye, Sene 1320, s. 375).
254