Page 265 - SİNCAN TARİH VE KÜLTÜR ATLASI

13. KITLIK VE AFET YILLARI
(ÂTEŞ-İ SAMANSUZ KURAKLIK)

On dokuzuncu yüzyıl Ankaralılar için afet ve kıtlık asrı olmuştur. 1832
yılında Sılantıoğlu (Salıntıoğlu) adında bir eşkıya etrafına adam toplayarak
Ankara civarında şekavete başlamış, Ankara Mütesellimi Ahmed Ağa, as-
keriyle Sılantıoğlu’nun üzerine yürümüş ve mağlup etmiştir. Bu arada Kon-
ya’yı işgal eden Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın kardeşi İbrahim
Paşa askeriyle birlikte Ankara şehrini kuşatmış ve şehri ele geçirmiştir.
İbrahim Paşa’nın Ankara’ya geliş sebebi, ordusundaki Fransız askerlerin-
den esir düşenlerin Ankara Kalesi’ne hapsedilmesidir. Salıntıoğlu Anka-
ra’ya gelerek İbrahim Paşa ile işbirliği yapmıştır. Ankara’da Mısır ordusunu
iskân edecek askeri kışla bulunmadığından askerler, polis marifetiyle şe-
hirde bulunan evlere misafir edilmiştir. Şehirde bulunan Hristiyan ahali
bu Müslüman askerleri evlerine kabul etmez ve karşılığında para vermeyi
teklif etmişler, Ankara Valisi bu teklifi kabul etmiş, para veren hristyanlara
makbuz vermiştir. Toplanan bu para, evine misafir alan müslüman hanele-
re dağıtılmıştır. İbrahim Paşa, Ankara’da bulunduğu süre içinde tahrip olan
Ankara şehir surunu ve Ankara Kalesi’ni askerlerine tamir ettirmiş, daha
sonra ordusu ile Kütahya’ya gitmek üzere Ankara’dan ayrılmıştır. 103

Osmanlı arşiv belgelerine göre 1841 yılında Ankara coğrafyasını çekirge
istilâ etmiş ve ekili alanlar büyük zarar görmüştür. Kıtlık sebebiyle zahîre
fiyatlarında artış olmuş ve devlet bu fiyat artışına müdâhale etmiştir (BO-
A.C.İKTS.14/6529).

İkinci büyük bir kıtlık 1261/1845 yılında başlamıştır. Belgelerde “alt-
mışbir kıtlığı” olarak geçen bu kuraklık, Ankaralı mahallî yöneticiler tara-
fından “âteş-i samansuz kuraklık” olarak adlandırılmıştır. 1846 yılında etki-
si daha artan kıtlık sonucu Ankara’dan civâr illere göçler başlamıştr. Sivas
Valisi Şerîf Bey, bu göçün önlenmesi için Dâhiliye Vekâleti’ne yazı gönderir
(BOA.MVL.3/44). Ankara Mutasarrıfı Vâsıf Paşa, kıtlık dolayısıyla ahâlinin
göçünü önlemek için şehirde fırınlar yaptırarak halka birkaç ay müddetle

bedava ekmek dağıtmıştır. Kuraklık ve kıtlıkla birlikte şehir ve taşrasın-
da salgın hastalıklar artar, asayiş bozulur, suç işleyenlerin sayısında ar-
tış görülür, hükûmet binalarına saldırılır, zahîre tüccarlarının ambarları
yağmalanmaya başlar. Ankara Mutasarrıfı Vâsıf Bey, sokaklarda kalan kü-
çük çocukları toplayarak, bunlara yiyecek ve giyecek temin eder (BOA.A.}
MKT.24/81,44/93,46/24).
249